Inmiddels zijn we allemaal bekend met de enorme druk die medewerkers in de zorg ervaren. Bovendien lijkt deze werkdruk alleen maar toe te nemen. Helaas zien we dit ook terug in het ziekteverzuim. Deze stijgt aanzienlijk. Er zijn veel werknemers ziek en ook is er sprake van langdurig ziekteverzuim. Iets wat ook voor de werkgever natuurlijk de nodige complicaties met zich meebrengt.

Vaak wordt een arbeidsdeskundig onderzoek in de zorg ingezet om dit hoge ziekteverzuim tegen te gaan. Tijdens een dergelijk onderzoek wordt er gekeken naar de mogelijkheden en denken we samen in oplossingen. Een succesvolle re-integratie is het einddoel, een resultaat waar zowel werkgever als werknemer bij gebaat zijn.

Heeft een arbeidsdeskundig onderzoek in de zorg jouw interesse gewekt, en wil je meer weten? Dan raden we je aan om het onderstaande artikel te lezen. Wij vertellen je namelijk alles wat je moet weten over het belang van dit onderzoek in de zorg, de inhoud van het onderzoek en de mogelijkheden die hieruit voort kunnen vloeien.

Wat is een arbeidsdeskundig onderzoek in de zorg?

Voordat we verder ingaan op het belang van een arbeidsdeskundig onderzoek in de zorg, is het belangrijk om een goed beeld te hebben bij wat een dergelijk onderzoek nu precies inhoudt. Waar dient dit onderzoek precies voor en waarom wordt deze ingezet?

Een arbeidsdeskundig onderzoek wordt ingezet om de situatie van een arbeidsongeschikte medewerker of een werknemer die reeds langdurig ziek is onder de loep te nemen. Het onderzoek wordt uitgevoerd door een arbeidsdeskundige. Deze geeft naar aanleiding van het onderzoek een passend advies met betrekking tot de eventuele re-integratiemogelijkheden van de zieke werknemer.

De arbeidsdeskundige richt zich op mogelijkheden en oplossingen

Het arbeidsdeskundige onderzoek is gericht op datgene wat nog wel mogelijk is, we denken graag in oplossingen. Er wordt gekeken naar de terugkeermogelijkheden op de werkvloer. Mocht dit in de oorspronkelijke functie niet mogelijk zijn, dan wordt er ook gekeken naar eventueel aangepast werk of een volledig andere functie. Zo kan er bijvoorbeeld binnen de zorgorganisatie gekeken worden naar functies die lichamelijk of juist mentaal minder vragen van de medewerker. Via deze weg zou de werknemer in kwestie wellicht toch enkele werkzaamheden kunnen uitvoeren, dat zou voor beide partijen immers een stap in de goede richting zijn.

Indien dit niet mogelijk is binnen het betreffende bedrijf, wordt er gekeken naar mogelijkheden buiten de organisatie bij een andere werkgever. In dat geval is er vaak sprake van een tweede spoor traject. Er kan tijdens een 2e spoor gekeken worden naar een andere werkgever binnen de zorg, maar het kan ook zijn dat de werknemer zich gaat richten op andere carrière doelen. In sommige gevallen is omscholing simpelweg de beste optie voor alle partijen. 

Een arbeidsongeschikte of langdurig zieke werknemer is voor werkgevers natuurlijk erg vervelend. Vooral met de druk en het personeelstekort waar momenteel sprake van is binnen de zorg. Maar ook voor de werknemer in kwestie is het geen pretje. Doorgaans wensen beide partijen zo snel mogelijk weer aan het werk te kunnen. Om de mogelijkheden duidelijk in kaart te brengen kan een arbeidsdeskundig onderzoek dan ook van groot belang zijn. Tijdens het onderzoek spreekt de deskundige met zowel werkgever als werknemer en in sommige gevallen is contact met de bedrijfsarts ook een onderdeel.

Wat verstaan we onder de zorg?

Er zijn diverse beroepen die onder de noemer ‘zorg’ vallen. Denk bijvoorbeeld aan het verschil tussen de geestelijke en de lichamelijke gezondheidszorg, en wat dacht je van de preventieve gezondheidszorg. Al deze diverse takken van dienst vallen onder de sector van zorg en welzijn.

Aan welke organisaties en instellingen kun je dan zoal denken? Het betreft een breed scala aan diverse branches. Onderstaand een opsomming van enkele grote organisaties die onder de zorg vallen.

• Huisartsen
• Ziekenhuizen
• Geestelijke gezondheidszorg
• Gehandicaptenzorg
• Verpleging/thuiszorg
• Jeugdzorg
• Sociaal werk

Zowel een medewerker van een ziekenhuis als iemand die binnen jeugdzorg werkzaam is mag zich dus een zorghulpverlener noemen. Alhoewel de bovengenoemde sectoren veel van elkaar verschillen, is er zo goed als in iedere tak van dienst een hoge werkdruk. Zaken als de coronapandemie en de vergrijzing in Nederland hebben hier absoluut invloed op. Maar ook het groeiende personeelstekort binnen de zorg resulteert in een ongekend hoge werkdruk.

Helaas zien we in de diverse branches dan ook veel ziekteverzuim als terugkerend fenomeen. Daarom is het belangrijk om tijdig een arbeidsdeskundig onderzoek in de zorg te starten. Laten we eens iets dieper ingaan op het belang van dit onderzoek.

Waarom is een arbeidsdeskundig onderzoek in de zorg belangrijk?

Nu we iets meer te weten zijn gekomen over de inhoud van de zorg en welzijn sector, ben je ongetwijfeld benieuwd waarom een arbeidsdeskundig onderzoek nu eigenlijk zo belangrijk is binnen dit vakgebied. Om te beginnen is er binnen de zorg sprake van veel en hoog ziekteverzuim. Helaas voert dit de druk binnen de zorg alleen maar op, iets wat deze branche absoluut niet kan gebruiken. Het is dan ook wenselijk dat een zieke werknemer zo snel mogelijk weer aan de slag kan. Dit is dan ook de reden waarom een arbeidsdeskundig onderzoek binnen de zorg zo belangrijk is.

Laaggeschoolde medewerkers in de zorg

Wanneer we kijken naar de onderkant van de arbeidsmarkt, zien we dat er binnen de zorg veel laaggeschoolde medewerkers werkzaam zijn. Helaas zien we dat beroepen binnen de zorg nog steeds het onderspit delven als het gaat om populariteit. Het risico op infectieziekten speelt hier zonder twijfel nog steeds een grote rol in.

Laaggeschoolde medewerkers binnen de zorg laten doorgaans een lage arbeidsmobiliteit zien. Wat verstaan we hier precies onder? De arbeidsmobiliteit zegt iets over de mobiliteit van het personeel. Denk hierbij aan herscholing of omscholing om via deze weg diverse taken te kunnen combineren. Helaas zien we dat veel laaggeschoolde medewerkers niet over deze arbeidsmobiliteit beschikken. Des te belangrijker is een arbeidsdeskundig onderzoek.

Is er binnen de zorg een medewerker die langdurig ziek is? Dan kan het voor de werkgever een grote uitdaging zijn om passend werk aan te bieden, vooral wanneer we in ogenschouw nemen dat deze medewerkers doorgaans een lage arbeidsmobiliteit bezitten. Daarom is de hulp van een arbeidsdeskundige vaak onmisbaar.

Tijdens een arbeidsdeskundig onderzoek kan er gekeken worden naar de mogelijkheden tot aangepast werk. De arbeidsdeskundige zal in gesprek gaan met de werknemer om zijn standpunt hierin te bespreken. Wanneer de werknemer moeite heeft met deze wijzigingen, kan een arbeidsdeskundige de steun en het advies geven dat nodig is. Op deze manier wordt de werknemer dus beter geholpen.

Blijkt dat er binnen de zorgorganisatie geen aangepast werk mogelijk is? Dan kan een arbeidsdeskundige een spoor 2 advies geven. In dat geval wordt er samen met werknemer gekeken naar eventuele arbeidsmogelijkheden buiten de organisatie, wellicht zelfs binnen een volledig nieuw vakgebied. Het tijdig starten van een tweede spoor traject kan bovendien kostenbesparend zijn voor de werkgever.

Wens je meer te weten over een tweede spoor traject? Hier lees je er alles over!

Daling arbeidsongeschiktheidspercentage

Vanuit de Wet Verbetering Poortwachter dient een arbeidsdeskundig onderzoek na ongeveer een jaar plaats te vinden. Alhoewel veel bedrijven zich hieraan houden, zijn er ook werkgevers die eerder gebruikmaken van een arbeidsdeskundig onderzoek. Het heeft namelijk grote voordelen, één daarvan is een daling van het arbeidsongeschiktheidspercentage.

In het verleden zijn er onderzoeken uitgevoerd met betrekking tot de uitvoering van arbeidsdeskundig onderzoek en de daling van het arbeidsongeschiktheidspercentage. Hieruit is naar voren gekomen dat er een gemiddelde daling van 30% plaatsvindt. Dit is absoluut een mooi resultaat dat behaald kan worden met behulp van een arbeidsdeskundig onderzoek.

Vooral voor de branches die reeds kampen met personeelstekort en hoge werkdruk kan het arbeidsdeskundige onderzoek dus van groot belang zijn. De zorg is absoluut zo een branche die gebaat kan zijn bij de hulp van een arbeidsdeskundige.

Wat is essentieel in een arbeidsdeskundig onderzoek voor zorgorganisaties?

Tijdens een arbeidsdeskundig onderzoek binnen een zorgorganisatie wordt er door een deskundige gekeken naar de mogelijke inzetbaarheid van zieke werknemers. Er wordt gekeken in welke mate het werk in de oude functie belastend is voor de medewerker, en welke wijzigingen eventueel aangebracht zouden kunnen worden om passend werk te creëren. Een aantal zaken zijn essentieel wanneer het gaat over een arbeidsdeskundig onderzoek voor zorgorganisaties. Om te beginnen is er een professional met kennis van zaken nodig.

Een arbeidsdeskundige met kennis van de zorgsector

Zoals reeds benoemd wordt een arbeidsdeskundig onderzoek uitgevoerd door een ervaren arbeidsdeskundige. Bij een dergelijk onderzoek binnen de zorg is het essentieel dat de dienstdoende deskundige een goede kennis heeft van de zorgsector. Deze dient immers bekend te zijn met de diverse functies binnen deze branche en de impact die de werkzaamheden fysiek of mentaal kunnen hebben op werknemers.

Wanneer een arbeidsdeskundige goed op de hoogte is van de arbeidsmogelijkheden binnen de zorg, is het bovendien makkelijker om aangepast werk aan te kunnen bieden aan de medewerker in kwestie. Tijdens een arbeidsdeskundig onderzoek wordt er door de deskundige ook kritisch gekeken naar de werkplek. Ook dan kan het enkel voordelen met zich meebrengen wanneer de deskundige reeds bekend is met de diverse omgevingen binnen zorgorganisaties.

Belastbaarheid zieke werknemer in kaart brengen

Tijdens een arbeidsdeskundig onderzoek bij zorgorganisaties is het van essentieel belang om de belastbaarheid van de zieke werknemer goed in kaart te brengen. Het is een simpel feit dat werken binnen de zorg een zware beroepstak is. Zowel fysiek als mentaal vraagt het werken binnen deze branche het nodige van de werknemers. Juist daarom is het belangrijk om de belastbaarheid van een zieke of arbeidsongeschikte medewerker in beeld te brengen.

Heeft de werknemer moeite met fysiek zwaar werk, of vraagt het werken in de zorg mentaal te veel? Het antwoord op deze vragen dient vastgesteld te worden door een ervaren arbeidsdeskundige. Pas wanneer we dit duidelijk in beeld hebben kan er gekeken worden naar eventuele mogelijkheden tot aangepast werk.

Stel je voor; een langdurig zieke werknemer geeft aan graag aan de slag te willen, maar kan in verband met een blessure de oorspronkelijke functie niet vervullen. Deze functie is fysiek te zwaar voor het lichaam. Aangezien de welwillendheid van de werknemer wel aanwezig is, kan er gekeken worden naar een vervangende functie. Kan de medewerker bijvoorbeeld tijdelijk een functie op kantoor vervullen, totdat hij of zij weer in staat is om zijn eigen werkzaamheden op te pakken? Dergelijke zaken kunnen in overleg met de arbeidsdeskundige worden besproken, waarna er een plan van aanpak gemaakt kan worden.

Goede communicatie tussen werkgever en werknemer

Een goede communicatie tussen de werkgever en de werknemer is te allen tijde van groot belang. Vooral tijdens langdurig ziekteverzuim is het goed om dit contact op pijl te houden. Het is namelijk belangrijk om te begrijpen hoe een werknemer tegen zijn functie aankijkt en welke ervaringen hij of zij meemaakt op de werkvloer.

Door goed in gesprek te blijven met medewerkers kan een werkgever een breed en duidelijk beeld krijgen van de belastbaarheid. Hier kun je als werkgever vervolgens op inspelen. Wanneer dit op een goede manier wordt gedaan kan dit op den duur zelfs het ziekteverzuim terugdringen.

Ook wanneer een medewerker ziek is dien je als werkgever goed contact te onderhouden. Alhoewel je niet gemachtigd bent om te vragen naar de achterliggende redenen van de ziekmelding, kun je natuurlijk wel interesse blijven tonen. Dit is een perfect uitgangspunt om onderling een goede relatie te onderhouden. Wanneer een werknemer zich gehoord en gesteund voelt is de kans bovendien een stuk groter dat deze sneller terugkeert.

Vervolgens komt de arbeidsdeskundige in beeld om de zaak verder uit te werken. Tegen welke problemen lopen jullie aan? Welke aanpassingen kunnen eventueel gedaan worden, en hoe kunnen beide partijen hierop inspelen? Deze vragen en nog veel meer worden met een hands-on mentaliteit aangepakt tijdens het arbeidsdeskundige onderzoek.

Het belang van een vroegtijdig arbeidsdeskundig onderzoek

Het is van groot belang dat er ook binnen de zorg vroegtijdig een arbeidsdeskundig onderzoek wordt gestart. Waarom is dit zo belangrijk? Om te beginnen is er binnen de zorg reeds een groot personeelskort. Werknemers die uit zijn gevallen komen dit tekort natuurlijk niet ten goede. Daarom is het van belang om een arbeidsdeskundig onderzoek tijdig te starten. Echter is dit niet de enige reden. Onderstaand bespreken we enkele van de belangrijkste beweegredenen om een dergelijk onderzoek in de zorg tijdig te starten.

Kostenbesparend

Als werkgever weet je dat er aardig wat kosten gepaard gaan met een hoog ziekteverzuim. Het personeel dient immers toch betaald te worden en ook dient er geld en tijd besteed te worden aan de begeleiding van zieke werknemers. De werkgever heeft namelijk ook zo zijn verplichtingen ter bevordering van de re-integratie.

Vaak wordt een arbeidsdeskundig onderzoek pas ingezet na het eerste ziekte jaar. Echter zijn wij van mening dat dit binnen de zorg veel te laat is. Dit kan toch gewoon sneller? Dat kan zeker. Je kunt er als werkgever voor kiezen om veel eerder de hulp van een arbeidsdeskundige in te schakelen. Waarom wachten tot er een jaar voorbij is terwijl je al na enkele maanden aan de bel kan trekken? Je wilt immers denken en werken richting oplossingen, is het niet?

Een hoog ziekteverzuim kost veel geld. Wanneer een zieke werknemer snel terugkeert met behulp van een arbeidsdeskundig onderzoek kan dit kostenbesparend zijn. Voor zowel werkgever als werknemer heeft dit dus financiële voordelen. De tweede reden die we willen bespreken hangt samen met het huidige personeelstekort binnen de zorg.

Personeelstekort binnen de zorg

Zoals eerder in deze tekst naar voren is gekomen, is er binnen de zorg sprake van een groeiend personeelstekort. Naast het feit dat de arbeidsmarkt in de zorg niet voldoende kandidaten lijkt aan te trekken, is er ook veel sprake van uitval. Dit kan zijn in de vorm van arbeidsongeschiktheid, langdurige ziekte i.v.m. een burn-out of een ongeluk.

Aangezien de zorg het personeelstekort met man en macht probeert aan te pakken, wordt de inzet van een arbeidsdeskundig onderzoek steeds belangrijker. Hoe sneller een zieke werknemer kan terugkeren op de werkvloer, hoe sneller we de druk op de zorg kunnen verlagen. Het kan op deze manier dus positief bijdragen aan het personeelstekort.

Ook wanneer terugkeren in de oorspronkelijke functie niet mogelijk is, kan er gekeken worden naar andere vormen van werk binnen de organisatie. Wellicht dat er diverse collega’s met een hoge arbeidsmobiliteit zijn die hier ook hun bijdrage in kunnen leveren. Door op een goede manier met elkaar samen te werken kan men tot oplossingen komen. Uiteraard is het arbeidsdeskundige onderzoek hier een waardevol hulpmiddel bij.

Een vroegtijdig onderzoek houdt de drempel laag

Veel werknemers die bezig zijn met re-integreren ervaren hierbij moeilijkheden. Het is ook niet niks om weer aan het werk te gaan na een lange tijd thuis te hebben gezeten. De drempel om weer op de werkvloer te verschijnen kan erg hoog zijn. Zo kunnen werknemers zich druk maken om allerlei zaken. Denk hierbij aan de meningen van collega’s, de mogelijkheden tot het uitvoeren van alle werkzaamheden en de mentale stabiliteit. Door het arbeidsdeskundige onderzoek tijdig uit te voeren kunnen we deze drempel aanzienlijk verlagen.

Wanneer je na anderhalf jaar weer gaat re-integreren zal je hier meer moeite mee hebben dan wanneer je al na 3 maanden weer stapje voor stapje aan de slag gaat. De drempel is dan simpelweg lager. Gelukkig zien we dat ook steeds meer werkgevers binnen de zorgsector daarom kiezen voor een vroegtijdig onderzoek.

Maar wat nu als de werknemer helemaal niet terug blijkt te willen of kunnen keren binnen het bedrijf? Dan kan de arbeidsdeskundige een advies 2e spoor afgeven. Echter is de werknemer er ook bij gebaat dat dit zo snel mogelijk wordt gestart. Hier geldt namelijk hetzelfde, arbeidsmogelijkheden onderzoeken op de markt kan een hele uitdaging zijn dus hoe sneller je begint hoe beter.

Casus arbeidsdeskundig onderzoek in de zorg

Een arbeidsdeskundige kan worden ingeschakeld in veel verschillende situaties. Daarom willen we je nu graag een casus voorleggen ter verduidelijking van een arbeidsdeskundig onderzoek in de zorg. Hopelijk helpt dit jou om een beter beeld te krijgen bij de gang van zaken en de mogelijkheden.

Casus: Burn-out werknemer ziekenhuis

We bespreken de situatie van een werknemer die als verpleger werkzaam was in een ziekenhuis. De medewerker is nu bijna een jaar uit de running en de werkgever besluit een arbeidsdeskundig onderzoek in te zetten. De arbeidsdeskundige begint met een gesprek met de werknemer, gevolgd door een gesprek met werkgever.

De werknemer geeft tijdens dit gesprek aan dat deze last heeft van een burn-out. De coronacrisis heeft gezorgd voor een dermate hoge werkdruk dat de werknemer de spanning niet meer aankon en in een burn-out terecht is gekomen. De arbeidsdeskundige toont begrip en heeft inlevingsvermogen. De deskundige heeft immers ervaring binnen de zorg en kan dus goed begrepen hoe deze werknemer in de betreffende situatie terecht is gekomen.

Om een duidelijk beeld te krijgen van de situatie stelt de arbeidsdeskundige vragen om de visie van de werknemer te achterhalen. Deze geeft op zijn beurt aan moeite te hebben om terug te keren op de werkvloer. De drempel is erg hoog en de angst voor een terugval is in grote mate aanwezig. Ook heeft de werknemer in de afgelopen jaren ondervonden dat het werk binnen de zorg zowel fysiek als mentaal veel vraagt. De twijfel over terugkeer binnen de zorgsector is dan ook aanwezig.

Vervolgens voert de arbeidsdeskundige een gesprek met de werkgever. Ook deze wordt gevraagd om zijn of haar visie op de situatie. De werkgever geeft aan dat de werkdruk nog dermate hoog is dat hij de zorgen van de werknemer absoluut deelt. Om een duidelijk beeld te krijgen kiest de arbeidsdeskundige ervoor om de werkplek te bezoeken. Op basis hiervan en de gevoerde gesprekken stelt de deskundige een rapport op.

Binnen deze casus stelt de arbeidsdeskundige een spoor twee traject voor. Terugkeer van de werknemer binnen deze organisatie lijkt op korte termijn niet mogelijk en ook zijn er bij beide partijen twijfels of dit verstandig zou zijn. Daarom is het advies om de arbeidsmogelijkheden buiten de organisatie bij een ander bedrijf te onderzoeken. Echter geeft dit beide partijen de kans om een nieuwe start te maken.

Zo zie je maar, een arbeidsdeskundig onderzoek in de zorg is soms net dat duwtje in de rug dat je nodig hebt. Wil jij weten of de deskundige van Matchvermogen ook jou kunnen helpen met een arbeidsdeskundig onderzoek in de zorg? Voel je vrij om contact met ons op te nemen. De professionals van Matchvermogen staan voor jou klaar!

Meer over ons? Neem contact op.

Niels, Specialist sociale zekerheid